Wakacje kredytowe 2022. Na co Polacy przeznaczą środki „zaoszczędzone” w ramach wakacji kredytowych?

Z ustawowych wakacji kredytowych może skorzystać 3,41 mln osób, czyli 83,8 proc. kredytobiorców, posiadających złotowe kredyty mieszkaniowe. Jak podaje Biuro Informacji Kredytowej, jest to 23,3 proc. osób w grupie wszystkich kredytobiorców. Ponadto wakacjami kredytowymi może być objętych aż ponad połowa (54 proc.) łącznego zadłużenia z tytułu wszystkich kredytów w Polsce.

– W czerwcu br. wszyscy kredytobiorcy łącznie spłacili raty kapitałowe i odsetkowe z tytułu nieopóźnionego zadłużenia w wysokości 8,9 mld zł. Z tej kwoty 3,33 mld zł spłacili kredytobiorcy, którzy mogą skorzystać z odroczenia rat kredytów mieszkaniowych. Oznacza to, że gdyby wszyscy uprawnieni skorzystali z tego przywileju, to do banków z tytułu rat i odsetek wpłynęłaby miesięcznie kwota niższa o 37 proc. – komentuje dr hab. Waldemar Rogowski, główny analityk BIK, SGH.

Jak wynika z badania zrealizowanego przez Quality Watch na zlecenie Biura Informacji Kredytowej, w lipcu 2022 r., co trzeci (35 proc.) posiadacz kredytu mieszkaniowego deklaruje, że chce skorzystać z wakacji kredytowych tylko w sytuacji problemów ze spłatą. 32 proc. chce z nich skorzystać niezależnie od tego, czy wystąpią problemy ze spłatą.

Ponad połowa badanych (56 proc.), posiadających kredyt hipoteczny stwierdziła, że planuje je przeznaczyć na nadpłatę rat w kolejnych miesiącach.

– Już od początku roku obserwujemy wzrost wartości nadpłaconych kredytów mieszkaniowych. Jeszcze w czerwcu 2021 r. kredytobiorcy dokonali nadpłat kredytów hipotecznych w kwocie 600 mln zł, podczas gdy w czerwcu tego roku kwota ta była trzykrotnie wyższa i wynosiła 2,6 mld zł. Oczekuję dużego dalszego zwiększenia nadpłat w kolejnych miesiącach. Z perspektywy kredytobiorców wydaje się to racjonalne, gdyż w ten sposób obniża się koszt obsługi kredytu i spada kwota kapitału pozostającego do spłaty – tłumaczy Rogowski.

– Polacy w pierwszym półroczu 2022 roku zaciągnęli 31,6 mld zł kredytów mieszkaniowych, o 25 proc. mniej niż w roku ubiegłym – tłumaczy w rozmowie ze Strefą Biznesu dr Mariusz Cholewa, Prezes Zarządu Biura informacji Kredytowej. – Ten trend rzeczywiście się pogłębia i szacujemy, ze w całym 2022 roku ta sprzedaż będzie mniejsza o 40 proc. r/r. – dodaje.

To, jak bardzo wyhamuje popyt na kredyty gotówkowe w II półroczu br., może być uzależnione od sposobu spożytkowania pieniędzy z odroczonych rat kredytowych. Co czwarty ankietowany (26 proc.) planuje przeznaczyć je na bieżące opłaty rachunków z tytułu prądu, gazu itd., co pozwoli im ograniczyć częściowo wzrost tych kosztów w wyniku wysokiej inflacji.

Inni potencjalni beneficjenci „wakacji” (25 proc.) chcą je przeznaczyć na sfinansowanie bieżących wydatków na życie, takich jak zakupy żywności czy odzież. Z kolei 16 proc. kredytobiorców deklaruje, że przeznaczy środki zaoszczędzone wakacji kredytowych na spłatę innych posiadanych zobowiązań w bankach.

Z danych BIK wynika, że potencjalni beneficjenci wakacji kredytowych spłacili bankom w czerwcu tego roku 1,24 mld zł z tytułu posiadanych przez nich jeszcze innych zobowiązań niż tylko kredyt hipoteczny, np. kredytów ratalnych, kart kredytowych.

– Wykorzystanie pieniędzy z odroczonych rat kredytowych może w konsekwencji powodować spadek zainteresowania zaciąganiem nowych kredytów gotówkowych, zwłaszcza na niskie kwoty, do 5 tys. zł. Ich dynamika w I poł. 2022 r. w porównaniu do analogicznego okresu przed rokiem, była najwyższa ze wszystkich przedziałów kwotowych i wynosiła 15,7 proc. Podobna zależność może wystąpić w przypadku spłaty pożyczek ze środków z „wakacji”. Ponieważ kredytobiorcy mieszkaniowi także posiadają pożyczki z firm pozabankowych, to z pomocą odroczonej raty na spłatę hipoteki mogą ją przeznaczyć na spłatę pożyczek – wyjaśnia ekspert.

Prezes BIK zapytany o to, czy skorzystanie z wakacji kredytowych będzie wpływało na scoring kredytowy (metoda oceny wiarygodności podmiotu ubiegającego się o kredyt bankowy - red.), przyznał, że przeprowadzano analizy patrząc na to, „co może się wydarzyć”. – W momencie, kiedy wiemy, że będzie robiona swego rodzaju stop-klatka tych dodatkowych, potencjalnych opóźnień, które mogłyby się pojawić, to naszym zdaniem nie będzie miało negatywnego wpływu na scoring, bo to pewnego rodzaju zamrożenie stanu, jaki będzie przez dany miesiąc – wyjaśnia.

– Reasumując, nie powinno to mieć negatywnego wpływu na scoring BIK – podsumowuje Cholewa.