Spis treści
- Prawo do zasiłku opiekuńczego tzw. L4 na dziecko
- L4 na dziecko 2022 - kiedy przysługuje zasiłek opiekuńczy
- Ile dni L4 przysługuje na chore dziecko
- Ile płatne jest zwolnienie lekarskie na dziecko
- Dodatkowy zasiłek opiekuńczy - kiedy się należy
- L4 na dziecko - jakie dokumenty należy złożyć
- Zasiłek opiekuńczy - kiedy rodzic go nie otrzyma
Prawo do zasiłku opiekuńczego tzw. L4 na dziecko
Prawo do zasiłku opiekuńczego, czyli potocznie zwanej opieki nad dzieckiem albo L4 na dziecko, mają na równi matka, jak i ojciec dziecka pod warunkiem, że są objęci ubezpieczeniem chorobowym. Nie ma tutaj znaczenia forma zatrudnienia. Zasiłek opiekuńczy przysługuje bowiem nie tylko osobom zatrudnionym na umowę o pracę, ale także tym, które są objęte dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Mowa tutaj np. o osobach pracujących na umowie zlecenie czy prowadzących własną działalność gospodarczą.
W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą warunkiem posiadania prawa do zasiłku opiekuńczego jest terminowe opłacanie dobrowolnej składki chorobowej i przerwanie działalności na czas sprawowania opieki.
- Zwolnienie lekarskie na dziecko przysługuje obojgu rodzicom, jednak nie w tym samym czasie. Zasiłek opiekuńczy może otrzymać jednak tylko ten z rodziców, który wystąpi z wnioskiem o jego wypłatę - mówi Krystyna Michałek z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Co ważne, zasiłek opiekuńczy można uzyskać nie tylko na opiekę nad dzieckiem, ale też nad innym chorym członkiem rodziny.
L4 na dziecko 2022 - kiedy przysługuje zasiłek opiekuńczy
Zasiłek opiekuńczy przysługuje pod warunkiem, że nie ma innych członków rodziny mogących zapewnić opiekę. Nie dotyczy to opieki nad dzieckiem chorym w wieku do 2 lat.
Za członka rodziny, który może zapewnić opiekę nie uważa się osoby, która jest:
- całkowicie niezdolna do pracy,
- osobą chorą,
- osobą niesprawną fizycznie lub psychicznie za względu na swój wiek,
- osobą prowadzącą gospodarstwo rolne,
- pracownikiem odpoczywającym po pracy na nocnej zmianie,
- osobą prowadzącą działalność pozarolniczą, która nie ma ustalone godziny pracy,
- osobą niezobowiązaną do sprawowania opieki na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeśli odmawia ona sprawowania opieki.
Z zasiłku opiekuńczego może skorzystać osoba, która nie jest w stanie podjąć pracy, bo musi opiekować się:
- zdrowym dzieckiem do ukończenia przez nie 8 lat m.in. z powodu nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola, szkoły, choroby niani, choroby rodzica, który stale opiekuje się dzieckiem,
- dzieckiem niepełnosprawnym do ukończenia przez nie 18 lat, jeśli wystąpiła jedna z następujących sytuacji: poród lub choroba małżonka lub rodzica dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem, jeśli poród lub choroba uniemożliwia im opiekę; pobyt w szpitalu albo innej placówce leczniczej małżonka lub rodzica dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem,
- chorym dzieckiem w wieku do 14 lat,
- chorym dzieckiem niepełnosprawnym, które nie ukończyło 18 lat,
- innym chorym członkiem rodziny np. małżonkiem, rodzicem dziecka, rodzicem, ojczymem, macochą, teściem, dziadkiem, wnukiem, rodzeństwem oraz dzieckiem w wieku ponad 14 lat, jeśli będzie z nim mieszkać w czasie choroby.
Ile dni L4 przysługuje na chore dziecko
Przepisy jasno określają jak długo jeden z rodziców może być na opiece nad chorym dzieckiem i pobierać za ten czas zasiłek opiekuńczy. Terminy wynoszą:
- 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad zdrowym dzieckiem do lat 8 lub chorym dzieckiem do lat 14,
- 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dzieckiem w wieku ponad 14 lat lub innym chorym członkiem rodziny,
- 30 dni w roku kalendarzowym, jeśli mama albo ojciec opiekuje się chorym dzieckiem niepełnosprawnym w wieku od 14 do 18 lat albo dzieckiem niepełnosprawnym w wieku od 8 do 18 lat, jeśli w wyniku porodu, choroby albo pobytu w szpitalu małżonka lub rodzica dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem, nie mogą oni opiekować się dzieckiem niepełnosprawnym.
- Łączny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego nie może przekroczyć 60 dni w roku kalendarzowym. Nie zależy on od liczby osób uprawnionych do zasiłku, liczby dzieci lub członków rodziny, którzy wymagają opieki - zaznacza Krystyna Michałek.
Ile płatne jest zwolnienie lekarskie na dziecko
Miesięczny zasiłek opiekuńczy wynosi 80 proc. podstawy wymiaru zasiłku, czyli średniego wynagrodzenia albo przychodu z ostatnich 12 miesięcy. Wypłaca się go za każdy dzień, w którym mama lub ojciec dziecka sprawuje nad nim opiekę, również za dni ustawowo wolne od pracy.
Zasiłek opiekuńczy przysługuje bez okresu wyczekiwania, tj. od pierwszego dnia, od którego rodzic dziecka podlega ubezpieczeniu chorobowemu. Pieniądze wypłaca pracodawca (płatnik składek) albo Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W pierwszym przypadku mowa o płatnikach, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 ubezpieczonych. Wypłacają zasiłek swoim ubezpieczonym w czasie trwania ubezpieczenia.
Z kolei zasiłku za opiekę nad dzieckiem mogą się spodziewać ubezpieczeni prowadzący pozarolniczą działalność i osoby z nimi współpracujące, ubezpieczeni duchowni, osoby uprawnione do zasiłków za okres po ustaniu ubezpieczenia, jak również ubezpieczeni podlegający ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce z tytułu zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy - kiedy się należy
Jeśli matka dziecka, która pobiera zasiłek macierzyński w czasie 8 tygodni po porodzie, nie może opiekować się nowo urodzonym dzieckiem, to ubezpieczony ojciec dziecka albo inny członek najbliższej rodziny może otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Musi przerwać zatrudnienie lub inną działalność zarobkową, aby zaopiekować się dzieckiem.
Dotyczy to sytuacji, w których ubezpieczona matka dziecka:
- przebywa w szpitalu,
- porzuciła dziecko,
- ma orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub ma orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym i stan zdrowia uniemożliwia jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem.
Zasiłek opiekuńczy z powodu opieki nad tym dzieckiem przysługuje do ukończenia przez dziecko 8 tygodni życia. Ten zasiłek opiekuńczy nie jest związany z rokiem kalendarzowym i nie jest wliczony do limitu dni opieki, które przysługuje w danym roku
[cyt] Co ważne, okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego nie jest wliczany do wspomnianego limitu 60, 30 lub 14 dni opieki w roku kalendarzowym. [cyt]
L4 na dziecko - jakie dokumenty należy złożyć
Podstawowym dokumentem pozwalającym na wypłatę zasiłku opiekuńczego jest zwolnienie lekarskie, a w przypadku np. zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły oświadczenie o nieprzewidzianym zamknięciu żłobka, przedszkola lub szkoły.
Niezbędny jest także wypełniony przez pracownika lub innego ubezpieczonego wniosek o zasiłek opiekuńczy na druku Z-15A lub Z-15B. Wniosek o zasiłek opiekuńczy Z-15A (z tytułu opieki nad dzieckiem) lub Z- 15B (z tytułu opieki nad chorym członkiem rodziny innym niż dziecko) jest wymagany także wtedy, gdy lekarz albo asystent medyczny wystawił pracownikowi e-ZLA z powodu konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym niż dziecko członkiem rodziny i zostało ono udostępnione na profilu informacyjnym płatnika składek (PUE ZUS).
Wniosku o zasiłek opiekuńczy pracownik nie składa, gdy otrzymał kolejne e-ZLA za nieprzerwany okres z tytułu sprawowania opieki nad tym samym chorym dzieckiem lub tym samym chorym członkiem rodziny i okoliczności podane przez niego we wcześniejszym wniosku nie zmieniły się.
Zasiłek opiekuńczy - kiedy rodzic go nie otrzyma
Rodzic dziecka nie dostanie zasiłku opiekuńczego za okres, w którym ma prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych oraz za czas, gdy przebywa na urlopie bezpłatnym lub urlopie wychowawczym.
Zasiłek nie należy się również w razie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, jak również w czasie zwolnienia lekarskiego od pracy z powodu konieczności sprawowania opieki, gdy rodzic wykonywał pracę zarobkową lub gdy zwolnienie wykorzystywał niezgodnie z celem. Zasiłek nie będzie wypłacony także za okres, w którym zaświadczenie lekarskie straciło ważność wskutek kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy i wystawiania zaświadczeń lekarskich.