Nagrody, przyznawane pracownikowi mają podwójną rolę. Są podziękowaniem za osiągnięte przez niego wyniki, a jednocześnie stanowią motywację do dalszych starań. Wyróżniamy nagrody miesiąca, kwartalne, półroczne czy roczne. Nagrody wręczane za wieloletnią współpracę, także są w zasięgu ręki pracownika. Tyle, że nie każdego.
Nagroda jubileuszowa w świetle prawa
Kodeks pracy nie odnosi się do kwestii nagród jubileuszowych. Nie jest tak, że każdy pracodawca, zatrudniający osoby na podstawie umowy o pracę (etat bądź niepełny wymiar etatu) jest zobowiązany do przyznawania nagród jubileuszowych podwładnym, którzy mają na koncie długoletni staż oraz wybitne osiągnięcia.
Firma sama może decydować, czy kadrze przyznawać tego rodzaju wyróżnienia. Nagroda jubileuszowa bywa ustalana w ramach układu zbiorowego pracy, zatem na mocy porozumienia pomiędzy pracodawcą a związkami zawodowymi działającymi w przedsiębiorstwie. Tego rodzaju porozumienie określa zasady wynagradzania zespołu, ale również przyznawania innych gratyfikacji, w tym nagrody jubileuszowej.
Nagrody jubileuszowe w prywatnych firmach
Jeżeli w firmie, należącej do prywatnego przedsiębiorcy nie działają związki zawodowe, kadra i tak ma szansę na nagrody jubileuszowe, o ile zapisy ich dotyczące zawarte są np. w regulaminie wewnętrznym tejże firmy. To wola i decyzja pracodawcy, czy jego podwładni powinni być nagradzani w ten sposób.
Już nie tylko wysokie zarobki. Czym firmy kuszą kandydatów?
Jeśli szefostwo firmy zdecyduje się przyznawać nagrody jubileuszowe, odpowiednie zapisy muszą znaleźć się w regulaminie przedsiębiorstwa. Wówczas wszyscy pracownicy z odpowiednim stażem, spełniający określone warunki, mają szansę na te nagrody, a nie tylko wybrane grupy, np. kierownictwo. W innym wypadku pracodawca mógłby zostać oskarżony o nierówne traktowanie swojej kadry, zaś sprawa mogłaby znaleźć finał w sądzie pracy.
Bywa także, że przedsiębiorca na mocy regulaminu wypłaca swoim pracownikom nagrody jubileuszowe, ale gdy sytuacja ekonomiczna firmy się pogarsza, szefostwo jest zmuszone dokonać cięć, więc następuje zmiana zapisów w regulaminie dotycząca rezygnacji z dalszego przyznawania nagród jubileuszowych.
Komu przysługuje nagroda jubileuszowa
Istnieją pewne grupy zawodowe, którym – w świetle przepisów – przysługują nagrody jubileuszowe z „urzędu”. Wśród tych grup znajdują się:
- nauczyciele, w tym nauczyciele akademiccy,
- pracownicy samorządowi,
- pracownicy służby zdrowia,
- pracownicy służby cywilnej,
- pracownicy urzędów skarbowych,
- pracownicy instytucji kultury,
- górnicy,
- pocztowcy,
- bibliotekarze.
Jak obliczyć nagrodę jubileuszową
Aby obliczyć wysokość nagrody jubileuszowej, należy wziąć pod uwagę stałe oraz zmienne składniki wynagrodzenia. Do tych stałych zalicza się przede wszystkim pensję zasadniczą. Zmiennymi składnikami wynagrodzenia są natomiast premie, dodatki za pracę w godzinach nocnych i dodatki za nadgodziny. To nie sam pracownik wylicza sobie wysokość nagrody, tylko zwykle dział księgowo-kadrowy w firmie czy urzędzie.
Wniosek o nagrodę jubileuszową
W niektórych przedsiębiorstwach czy urzędach, zależnie od obowiązujących w nich przepisów, sami zainteresowani składają do przełożonych wnioski o nagrody jubileuszowe. W innych w imieniu pracowników-jubilatów występuje ich bezpośredni przełożony, chociażby kierownik działu albo referatu. W wybranych firmach, urzędach oraz instytucjach obowiązują jednakowe formularze. W innych natomiast wystarczy samodzielnie napisać taki wniosek.
Warto przeczytać:
We wniosku o przyznanie nagrody jubileuszowej powinny znaleźć się następujące informacje:
- miejscowość i data,
- imię i nazwisko bezpośredniego przełożonego pracownika,
- komórka organizacyjna,
- tytuł: wniosek o przyznanie nagrody jubileuszowej,
- zwrot: „zwracam się z prośbą/wnioskuję o przyznanie pracownikowi X, zatrudnionemu na stanowisku Y, należnej mu nagrody jubileuszowej”,
- podpis bezpośredniego przełożonego.
We wniosku warto wymienić główne atuty pracownika, którego ten wniosek dotyczy.
Ile wynosi nagroda jubileuszowa
Nie ma jednej, ustalonej kwoty nagrody jubileuszowej dla wszystkich grup zawodowych. Każda taka grupa podlega osobnym przepisom określającym warunki oraz wysokość „jubileuszówki”. Przykładowo: samorządowcy (np. pracownicy urzędu miasta, urzędu gminy, urzędu marszałkowskiego, starostwa powiatowego) po 20 latach pracy mogą liczyć na nagrodę jubileuszową w wysokości 75 procent swojej miesięcznej pensji. Po 25 przepracowanych latach dostaną nagrodę jubileuszową w wysokości 100 procent swojego miesięcznego wynagrodzenia (równowartość).
Biura, w których aż chce się pracować. Zobacz najlepsze miej...
Urzędnik po przepracowaniu 30 lat w urzędzie czy starostwie, dostanie 150 procent pensji i będzie to jego nagroda jubileuszowa. Za 35-lecie należy się mu „jubileuszówka” równa podwójnej pensji. Gdy pracownik ma na koncie 40 lat w urzędzie, otrzyma nagrodę w wysokości 300 procent miesięcznej pensji, a jeżeli ma 45 lat pracy, zostanie mu przyznana dodatkowo, jednorazowo poczwórna pensja, to właśnie w ramach nagrody jubileuszowej.
W przypadku nauczycieli nagrody jubileuszowe nie są tak wysokie. Gdy nauczyciel przepracuje 20 lat w zawodzie, dostanie nagrodę w wysokości 75 procent miesięcznej pensji. Za 25-lecie pracy otrzyma równowartość swojej wypłaty. Za 30-lecie pracy należy mu się nagroda jubileuszowa wynosząca 150 procent pensji, a za 35-letni staż – 200 procent. W podziękowaniu za 40 lat pracy, nauczyciel dostanie 250 procent miesięcznej wypłaty i jest to maksymalna nagroda jubileuszowa.
Gdy pracownik niepedagogiczny, np. szkolna sprzątaczka czy woźny też mają długoletni staż, to tak samo otrzymają nagrody jubileuszowe. W ich wypadku z kolei nagroda jubileuszowa przysługuje nie na podstawie przepisów Karty Nauczyciela, ale w oparciu o przepisy ustawy o pracownikach samorządowych (pracownik niepedagogiczny placówki oświatowej jest traktowany jak pracownik samorządowy). Tutaj jest przewidywana nagroda jubileuszowa nawet za 45-lecie pracy, stanowi ona czterokrotność pensji.
Warto przeczytać:
Kto jest zatrudniony w służbie zdrowia, może liczyć na nagrodę w wysokości od 75 procent miesięcznego wynagrodzenia (za 20 lat pracy) do 300 procent (za 40-letni okres).
Czy nagroda jubileuszowa się przedawnia
Pracownik, który nabył prawo do nagrody jubileuszowej nie powinien czekać na jej wypłatę. Powinien ją dostać w dniu następującym po upływie okresu zatrudnienia, który uprawnia do otrzymania tejże nagrody.
Prawo do nagrody jubileuszowej przedawnia się po 3 latach od dnia jej wymagalności. Chociaż Kodeks pracy nie precyzuje zasad dotyczących ustalania nagród jubileuszowych, to jednak istnieje w nim zapis: „roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne”.
Podwyżka sama nie przyjdzie. Jak skutecznie negocjować wynagrodzenie?
Gdy jednak pracownikowi należy się nagroda jubileuszowa, wniosek na biurko szefa trafił w terminie, a pracodawca nie chce mu przyznać nagrody jubileuszowej, tym samym łamiąc zapisy regulaminu, wówczas ten pracownik może skierować sprawę do sądu przeciw swojemu pracodawcy.
Nie tylko długi staż pracy ma znaczenie
Nie tylko długoletni staż uprawnia do otrzymania nagrody jubileuszowej. To, że ktoś przepracował w jednym zakładzie pracy 30 czy nawet 40 lat, jeszcze nie jest powodem do wręczenia mu takiej nagrody. Długoletni pracownik musi jednocześnie mieć dobrą opinię wśród współpracowników i być ceniony przez swoich przełożonych. Ponadto musi wykazywać się starannością, uczciwością i odpowiedzialnością.
Zdarza się, że nagroda jubileuszowa jest nietypowa. Przykład: od stycznia 2020 roku wszyscy pracownicy inspekcji sanitarnej otrzymają po tysiąc złotych nagrody jubileuszowej. To nie tak, że akurat po nowym roku wszyscy zatrudnieni w inspekcji będą obchodzić 20-, 30- bądź 40-lecie w tej instytucji. Okazuje się, że nagrody nie będą dotyczyły jubileuszu personelu, lecz firmy. W Głównym Inspektoracie Sanitarnym zapowiadają, iż nagrody jubileuszowe zostaną wręczone pracownikom z okazji 100-lecia istnienia służb sanitarnych w Polsce.
Q&A z Robertem Kubicą