W zależności od tego, jaki mamy staż pracy, przysługuje nam od 20 do 26 dni urlopowych w ciągu roku. Przepisy Kodeksu Pracy określają, że pracodawca powinien udzielić urlopu pracownikowi w tym samym roku, w którym został przyznany. W przypadku niewykorzystania urlopu, zaległe dni można odebrać do 30 września roku następnego, ale nie później (jeśli rozpoczniemy zaległy urlop 30 września jest to zgodne z przepisami). Jeszcze kilka lat temu, bo do 2011 roku zaległe urlopy wykorzystywało się do marca następnego roku.
„Zgodnie z art. 163 § 1 Kodeksu pracy urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z art. 163 należy pracownikowi udzielić, na podstawie art. 168 Kodeksu pracy, najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego” – wyjaśnia Juliusz Głuski, rzecznik prasowy Głównego Inspektoratu Pracy.
Juliusz Głuski podkreśla również, że pracodawca może udzielić pracownikowi, w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu, a pracownik jest obowiązany taki urlop wykorzystać. Chodzi o art. 15gc ustawy z dnia 2 marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
Należy jednak pamiętać, że roszczenia do wykorzystania urlopu wypoczynkowego ulegają przedawnieniu. Konkretnie są to 3 lata od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. W okres przedawnienia nie wlicza się urlopu wychowawczego, co oznacza, że bieg przedawnienia zostaje w tym czasie „zawieszony”.
Co w sytuacji jeśli nie wykorzystamy zaległego urlopu?
„Co istotne, w myśl art. 282 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy kto, wbrew obowiązkowi nie udziela przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawnie obniża wymiar tego urlopu, - podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł. ” – dodaje rzecznik GIP.
Oznacza to, że nieudzielenie pracownikowi urlopu do 30 września jest wykroczeniem przeciwko prawu pracowniczemu i może być surowo karane. Warto jednak pamiętać, że kary grożą jedynie w przypadku jeśli to z winy pracodawcy nie wykorzystamy zaległego urlopu, lub jeśli pojawią się przyczyny, które uniemożliwiają wykorzystanie urlopu, np. długie zwolnienie lekarskie.
Za niewykorzystanie urlopu może przysługiwać ekwiwalent pieniężny, ale tylko w przypadku jeśli nie mamy możliwości pójścia na urlop.
