Spis treści
- Jest praca w gastronomii. Dane GUS potwierdzają wzrost zapotrzebowania na pracowników
- Pracownicy z Ukrainy tylko częściowo zapełnią lukę w branży HoReCa. Powodem są wymagania pracodawców
- Praca w branży HoReCa – co odstrasza kandydatów?
- Brak doświadczenia i znajomości języków uniemożliwia podjęcie pracy w bezpośredniej obsłudze klientów
- Co mogą zrobić pracodawcy, aby zapełnić braki kadrowe? Jak ułatwić obcokrajowcom zatrudnienie w HoReCa?
Jest praca w gastronomii. Dane GUS potwierdzają wzrost zapotrzebowania na pracowników
Według danych GUS, w czwartym kwartale 2021 r. największy w skali roku – 2,6 krotny – wzrost liczby wolnych miejsc pracy wystąpił w firmach zajmujących się zakwaterowaniem i gastronomią. Liczba nowo utworzonych stanowisk zwiększyła się niemal siedmiokrotnie.
Obecnie popyt na pracowników z obszaru HoReCa jest również bardzo wysoki, a przedsiębiorcy z tego sektora praktycznie każdego dnia poszukują kandydatów na etat do:
- hotelu,
- restauracji,
- barze,
- kawiarni,
- firmy cateringowej.
W ciągu pierwszych dwóch tygodni kwietnia tylko na portalu pracuj.pl w sekcji hotelarstwo, gastronomia, turystyka ukazało się ok. 1,6 tys. ofert zatrudnienia (średnio 114 ofert dziennie).
Pracownicy z Ukrainy tylko częściowo zapełnią lukę w branży HoReCa. Powodem są wymagania pracodawców
Wielu pracowników w czasie covidu odeszło do innych branż, a na ich miejsce nie chcą przyjść kolejni. Po wybuchu wojny w Ukrainie, która spowodowała falę migracji naszych wschodnich sąsiadów do Polski, HoReCa była wskazywana jako jeden z sektorów mogących zatrudnić osoby uciekające ze swojej ojczyzny.
W przeciwieństwie do branż oferujących ciężkie zajęcia i dedykowane przede wszystkim mężczyznom, hotelarstwo i gastronomia – z uwagi na lżejszy rodzaj obowiązków i dużą liczbę wolnych etatów – wydawały się idealnym rozwiązaniem dla kobiet z Ukrainy, które rozważały podjęcie pracy nad Wisłą.
– Uchodźcy z Ukrainy, nadal są dla branży HoReCa atrakcyjnymi, potencjalnymi kandydatami do pracy. W hotelu, jak i restauracji jest mnóstwo stanowisk, które są zupełnie niewidoczne dla gości - mówi Rafał Krzycki, Wiceprzewodniczący i Sekretarz Rady w Izbie Gospodarczej Gastronomii Polskiej oraz wydawca Horeca Business Club.
To zadania wykonywane na „zapleczu” przy przygotowywaniu usług lub zapewnianiu ich ciągłości. Jak dodaje ekspert: "Nie wymagają one ani znajomości języka, ani doświadczenia. Istotne są tylko chęci do pracy. Mimo dość niskich oczekiwań względem kandydatów do zajęć na zapleczu, to właśnie w tych miejscach są największe braki kadrowe"
– Uważam, że te niższe stanowiska mogą być szansą zarówno dla uchodźców z Ukrainy szukających pracy, jak i dla pracodawców walczących z deficytem kadrowym – podkreśla Rafał Krzycki.
Niestety, chociaż otwartość firm z sektora hotelarsko-gastronomicznego na pracowników z Ukrainy jest bardzo duża, to wielu kandydatów (również naszych wschodnich sąsiadów) szuka etatów i podejmuje je w innych branżach, bo według nich stanowiska, które oferuje HoReCa wymagają dużego zaangażowania, ta praca często odbywa się kosztem ich prywatnego życia.
Z danych resortu rodziny wynika, że do tej pory zatrudnienie znalazło blisko 63 tys. obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z wojną w ich kraju, spośród nich:
- blisko 30 tys. osób zatrudniono do wykonywania prostych zajęć,
- niespełna 9 tys. osób zostało robotnikami przemysłowymi i rzemieślnikami,
- 6,4 tys. osób to pracownicy usług i sprzedawcy,
- niemal 5,4 tys. podjęło etat w biurze,
- prawie 2,5 tys. zarabia jako specjaliści.
Praca w branży HoReCa – co odstrasza kandydatów?
Mimo wielu zalet HoReCa ma też słabe punkty wskazywane m.in. przez Barometr Zawodów na 2022 r. Deficyty kadrowe wśród kelnerów i barmanów, a także recepcjonistów i kucharzy najczęściej spowodowane są niechęcią do podjęcia pracy wynikającą z:
- braku doświadczenia w obsłudze gości,
- niewystarczającymi kwalifikacjami tj. znajomość języków obcych,
- niskie zarobki,
- praca na zmiany oraz w weekendy.
– Pracodawcy z sektora HoReCa, chcący zatrudniać panie z Ukrainy znajdujące się obecnie w Polsce, powinni uczyć się na „błędach” swoich poprzedników tzn. przedsiębiorców, którzy mimo wcześniejszych deklaracji nie byli w stanie dostosować wielu męskich stanowisk dla kobiet. Nie wzięli pod uwagę choćby braku znajomości tej grupy – jej potrzeb, planów czy mechanizmów, które dotyczą imigrantów – zaznacza Magda Dąbrowska, wiceprezes Grupy Progres.
Ekspertka tłumaczy: "Jednym z nich jest fakt, że Ukrainki przebywające u nas z powodu wojny i gotowe zarabiać, często są tu same z dziećmi lub ze starszymi rodzicami i dla nich etat w branży wymagającej pracy po godzinach, na zmiany czy w weekendy jest zbyt dużym poświęceniem często niemożliwym do wykonania. Wiele z nich nie ma z kim zostawić dziecka, które wraca ze szkoły czy przedszkola. Część nie chce tego robić, nawet jeśli ich pociechą ma się kto zająć."
Brak doświadczenia i znajomości języków uniemożliwia podjęcie pracy w bezpośredniej obsłudze klientów
Nie bez znaczenia są również kompetencje zawodowe i znajomość języka polskiego, które dla pracodawców liczących na szybkie wdrożenie osób z Ukrainy i zatrzymanie ich w Polsce na dłużej mogą stanowić spore wyzwanie. Jak wynika z badania Grupy Progres:
- 84 proc. spośród 1 tys. Ukraińców, którzy przyjechali do naszego kraju po 24 lutego 2022 r., posługuje się tylko językiem ukraińskim lub rosyjskim,
- 19 proc. z badanej grupy zna też język angielski,
- 16 proc. mówi po polsku.
Co mogą zrobić pracodawcy, aby zapełnić braki kadrowe? Jak ułatwić obcokrajowcom zatrudnienie w HoReCa?
Tylko 7 proc. badanych ma doświadczenie w branży HoReCa. Nawet jeśli nie jest ono oczekiwane, bo pracodawcy są w stanie nauczyć wszystkiego nowych pracowników, to jednak już samo przełamanie bariery językowej, w przypadku części stanowisk, będzie wymagało od nich np. zatrudnienia w firmie osoby – koordynatora – znającej język ukraiński lub zorganizowania podstawowego kursu językowego dla obcokrajowców.
– Brak doświadczenia czy znajomości języka polskiego będzie przeszkodą, tylko jeśli chodzi o stanowiska wymagające bezpośredniego kontaktu z gościem. Wcześniejszy etat w branży HoReCa czy posługiwanie się naszym ojczystym językiem nie jest wymagane do pracy na „zapleczu” np. na tzw. zmywaku, w serwisie bankietowym czy housekeepingu – mówi Rafał Krzycki.
– Wspomniane w badaniu 7 proc. ankietowanych, którzy mają doświadczenie w sektorze HoReCa, to znakomici kandydaci np. na pracowników kuchni, a jeśli znają język polski, mogą pracować np. jako kelnerki czy pracownicy recepcji w hotelach. To posady lepiej płatne, a nawet pozwalające wypracować dodatkową premię czy prowizję za sprzedaż usług. Jestem przekonany, że wszystkie osoby chcące dziś pracować w hotelarstwie czy gastronomii, zostaną natychmiast zatrudnione, a stanowiska będą dopasowane do ich doświadczenia i znajomości języka polskiego czy angielskiego – zaznacza ekspert.
Magda Dąbrowska dodaje, że pracodawcy myślący o zatrudnieniu pań z Ukrainy nie są na straconej pozycji, muszą jednak zaoferować konkurencyjne warunki. Argumentem przemawiającym za zatrudnieniem się w sektorze HoReCa, ale tylko na stanowiskach niewymagających znajomości przynajmniej języka angielskiego, mogą być np. bezpłatne posiłki dla kobiety i jej rodziny, bezpłatny dojazd do pracy czy zapewnienie rodzinnego zakwaterowania, a także elastyczny grafik pozwalający pogodzić opiekę nad dzieckiem i pracę. Obecnie takie benefity oferuje ok. jedna piąta przedsiębiorców z sektora HoReCa.
